Maar wat gebeurde er met de rest van het gezin? Hebben zij de oorlog overleefd?
We zagen eerder al dat alle kinderen getrouwd waren, de laatste die trouwde waren Meijer en Eva, zij trouwde tijdens de oorlog.
Laten we ook gelijk dieper ingaan op hun verhaal.
MEIJER DE GROOT, ELLECOM
Op 03 september 1942 komen 139 joodse mannen uit de randstad aan in Ellecom, ze worden ondergebracht in een oude geblindeerde villa aan de Zutphensestraatweg.
De oorspronkelijke naam Villa Irene wordt door de Duitsers sarcastisch omgedoopt in Kamp Palästina.
De gevangenen moeten in het gelid gaan staan en de bewakers beroven hen van kleding, waardepapieren en levensmiddelen.
De mannen krijgen dunne kampkleding en klompen en worden kaalgeschoren de trap op geknuppeld.
Ze krijgen elk één deken en moeten slapen op de kale vloer van de zolder, geplaagd door vlooien en ander ongedierte,
samengeperst op kleine kamertjes, die nauwelijks worden schoongehouden.
De sadistische bewakers laten hun slachtoffers graag 'Sport machen,' ze moeten heen en weer rennen: zolder op, zolder af, bed in,
bed uit. De mannen krijgen nauwelijks te eten en als ze naar de zin van hun bewakers niet hard genoeg gewerkt hebben, krijgen ze
zelfs dagen achtereen geen voedsel. Bron De hel van Ellecom - Gelderland
Overdag moeten de mannen werken op landgoed Avegoor. Daar is in 1941 een SS-Schule in gebruik genomen; een
opleidingsschool voor vrijwillige Nederlandse SS'ers.
De gevangenen worden ingezet bij de aanleg van een sportveld en een Turnhalle, ze rooien bomen en graven grond af om het
terrein te nivelleren.
De SS heeft haast en de mannen moeten in moordend tempo werken onder onmenselijke omstandigheden.
Ze krijgen voortdurend slaag met knuppels en zwepen. Als ze neervallen, krijgen ze een emmer water over zich heen, nog een pak
ransel en dan moeten ze weer aan het werk. Voorbijgangers die te lang blijven kijken naar de mishandelingen, moeten een uur
meewerken of een emmer water 100 keer boven het hoofd tillen. Af en toe komt een Duitse beroepsbokser langs om te 'trainen,'
hij gebruikt de uitgeputte Joden als sparringpartner. Avegoor is een trainingskamp in sadisme voor de Nederlandse SS'ers, de
gevangenen weerloos oefenmateriaal.
Drie gevangenen overleven de verschrikkelijke ontberingen en mishandelingen niet. Alfred Tuvij, Jacob de Lion en Meier de
Groot liggen begraven op de Bijzondere begraafplaats in Ellecom. Op hun laatste rustplaats staat een gedenksteen met de tekst:
'Keer mijn ziel tot uw rust,
want God heeft het zoo beschikt.
Alfred Tuvij
Jacob de Lion
Meier de Groot'
EVA DE GROOT, AUSCHWITZ
Eva trouwde in 1941, toen was de oorlog al vol bezig.
Zij trouwde met een niet joodse man, een gemengd huwelijk stond bekend als "redding" hoewel dit voor Eva niet heeft geholpen.
september 1942 werd zij weggevoerd vanuit Den Haag naar Westerbork.
Uiteindelijk is zij op 12/12/1942 op transport gezet naar Auschwitz, bij aankomst is zij direct overleden op 15/12/1942.
In maart 1942 ontvingen ongetrouwde Joodse mannen een oproep tot keuring voor de werkkampen. In de weken erna steeg het aantal Joodse huwelijksvoltrekkingen aanzienlijk. Hiermee probeerden de ongetrouwde Joodse mannen op de valreep de werkkampen te ontlopen. Het grote aantal huwelijken was de Duitse bezetter een doorn in het oog. Vanaf 25 maart 1942 werden gemengde huwelijken daarom verboden. Joden mochten niet meer trouwen met mensen van niet-Joodse afkomst. Ook de huwelijksvoltrekking zelf werd gereguleerd. Amsterdamse Joden trouwden vanaf dat moment verplicht in de Hollandsche Schouwburg, in plaats van het stadhuis. Bron Joodse huwelijken in oorlogstijd | Geheugen van Nederland
Ook voor Eva heb ik een aanvraag gedaan bij het nationaal archief waar onderstaande documenten van zijn opgestuurd.
LEVIE DE GROOT, KAMP HAVELTE
Levie had een gemengd huwelijk, hierdoor heeft hij veel geluk gehad, zo vertelde hij in een interview op 21 januari 1981.
14 mei 1940 werd Rotterdam gebombardeerd, hierdoor verliest Levie - beter bekend als Lou de Groot - zijn huis.
Alles was verwoest en verbrand.
Om toch geld te kunnen verdienen werkte Lou als fotograaf, hij maakte pasfoto's in een drogisterij en woonde zij daar op een zolderkamertje.
Hierna heeft hij in Kralingen in een kamp gezeten voor mannen uit gemengde huwelijken, kort hierna werden ze getransporteerd naar kamp Havelte. Bron Jodenkamp (Havelte) - Wikipedia
Als schrijver van toneelstukken heeft hij het geluk om de amusementsavonden te mogen voorzien, hierdoor hoeft hij geen grondwerk te doen.
Lou overleefd de oorlog.
Samen met zijn vrouw Teuntje bouwt hij weer een leven op na de oorlog.
Hij schrijft het bevrijdings liedje "Trees heeft een Canadees"
Te zien op de gezinskaart is dat zij voor de oorlog al een zoon krijgen, Dick, geboren op 23/12/1935 te Rotterdam
Om nog wat meer over Lou te weten te komen, heb ik zijn persoonskaart opgevraagd, dit kan via het CBG Uittreksels PK/PL's
Wegens privacy van eventueel nog levende personen, toon ik de 2e pagina van de persoonskaart niet,
Op de eerste pagina vinden we de beroepen die Levie/Lou heeft gehad; Artiest, Tekenaar, Auteur en Regisseur.
De beroepen waar hij tijdens de oorlog het grondwerk mee kon vermijden.
Ondanks dat de overlijdensdatum nog niet vrij is gekomen in de openbare archieven (dit wordt vrijgegeven na 50 jaar) zien we die op de persoonskaart er wel al staan;
Levie overlijd 06/11/1985 hij is dan 90 jaar, ook vind ik hierover nog twee artikelen bij delpher.
En ook is daar een overlijdenbericht vanuit de familie te vinden, hier staan zijn vrouw; zoon, schoondochter & kleinkind op.
ROOSJE DE GROOT, OVERLEVENDE
Eerder liet ik al de brieven zien die Roosje naar de inlichtingendienst heeft gestuurd omdat zij op zoek was naar haar moeder en zus Eva.
Bij het Arolsen archives zijn geen kaarten uit de cartotheek te vinden waar zij op staat, dit doet vermoeden, dat zij in de oorlog niet is weg gevoerd.
Ook Roosje had een gemengd huwelijk, zowel haar 1e als 2e huwelijk.
Wat wel opvallend is, is dat haar inmiddels ex man Johannes Kamman, tevens vader van haar 1e 2 kinderen Dirk en Kristine, na de oorlog is opgepakt. Reden van aanhouding N.S.B.
Vanwege de bizarre drukte omtrent de dossiers die in te kijken zijn bij het nationaal archief omtrent Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) heb ik de dossiers nog niet kunnen bekijken, dit staat hoog op mijn lijstje. bij Oorlog voor de Rechter
kun je de naam naar wie je op zoek bent intikken en zie je of er dossiers beschikbaar zijn, in het geval van Johannes zijn er 2 dossiers zichtbaar.
Dus ondanks dat Roosje niet zo zeer iets is "overkomen" in de oorlog, betreft dit stukje wel degelijk haar verhaal.
Want wat heeft Johannes precies gedaan? Heeft hij ook invloed gehad tijdens het oppakken van haar moeder en zus?
KAATJE DE GROOT, OVERLEVENDE
Kaatje is wel te vinden bij het Arolsen archives, hier vinden 2 kaarten uit de cartotheek.
Op beide is te lezen dat zij is ontslagen op 17/07/1943
Omdat zij zowel in Rotterdam, Amsterdam als Nijmegen voor kan komen kijk ik in alle archieven of ik daar nog meer informatie kan vinden.
In het Amsterdams archief vind ik een aanvraag voor een buitelands paspoort. Indexen Ook is daar een persoonskaart aanwezig.
Wat en waarom zij dit paspoort aanvroeg, is niet helemaal duidelijk.
Het staat wel onder de paspoort aanvragen "40/45" dit zou kunnen betekenen dat dit met de oorlog te maken heeft gehad.
Na de oorlog is zij verhuisd naar Nijmegen, hier overlijd haar man in 1960.
Verdere informatie is nog "te jong" en zal ik dus nog even geduld mee moeten hebben.
Om uit te zoeken of er echt geen kinderen binnen dit huwelijk zijn geboren, heb ik de persoonskaart opgevraagd van Antonius.
Maar op de 2e pagina van zijn persoonskaart is niemand bijgeschreven.
IDA DE GROOT, OVERLEVENDE
Van Ida is weinig te vinden, zij en haar man overleven de oorlog.
Zij wonen in Den Haag en hier is Willem uiteindelijk ook overleden op 16/07/1969.
Ook hier is de openbaarheid van documenten iets wat de zoektocht tegen houd, Ida is samen met Roosje dus wel nog op zoek geweest naar haar moeder en zus.
Maar wat haar tijdens de oorlog is overkomen, is onbekend, volgens Arolsen archives is zij in elk geval nooit opgepakt geweest / op transport gezet.
Van Willem Kleijn heb ik een persoonskaart opgevraagd, op de 2e pagina staan geen kinderen bijgeschreven.
Dit zou betekenen dat het stel uiteindelijk kinderloos is gebleven.
Reactie plaatsen
Reacties